Diora w Dzierżoniowie. Tutaj powstawały pierwsze radioodbiorniki po II wojnie światowej

Diora S.A., przedsiębiorstwo produkcyjne z siedzibą w Dzierżoniowie, istniała w latach 1945–2006. Jako pierwsza fabryka w Polsce produkowała odbiorniki radiowe po II wojnie światowej.

Jeszcze w roku powstania, czyli 1945, wyprodukowanych zostało 50 odbiorników radiowych z części, jakie zostawili Niemcy w zakładowych magazynach. W 1946 roku w Dzierżoniowie powstało już 300 nowych radioodbiorników. Były one produkowane na szwedzkiej licencji "Aga". Rok 1948 to rok szczególny. Wtedy to w Diorze powstał pierwszy całkowicie polski radioodbiornik. Jak na prekursorski produkt przystało, nazwano go Pionier. Jego autorem był Wilhelm Rotkiewicz, profesor Politechniki Wrocławskiej. Późniejsze wersje Pioniera to Promyk i Sonatina.

Pracownicy Diory opracowali i wdrożyli do produkcji kilkadziesiąt modeli odbiorników radiowych. Wśród nich były m.in. te modele:

• Pionier B2,
• Mazur,
• Polonez,
• Śląsk,
• Sonatina,
• Calypso,
• Meluzyna.

W latach 60. XX wieku 2/3 radioodbiorników w Polsce pochodziło z Dzierżoniowa. Jednak Diora nie ograniczała się tylko do tego. W 1961 roku powstał tam polski telewizor z pilotem o wdzięcznej nazwie Aladyn. To tutaj powstał też pierwszy bateryjny Juhas czy Krokus – pierwszy przenośny radioodbiornik zbudowany na tranzystorach z możliwością montażu w samochodzie.

Koniec lat 70. i 80. to czas produkcji tzw. zestawów wieżowych. Składały się one z oddzielnych segmentów:

• odbiornika radiowego (tuner),
• wzmacniacza,
• magnetofonu kasetowego,
• korektora graficznego,
• później także odtwarzacza płyt CD.

Warto tu wyróżnić model SSL 700, który był ostatnim zestawem wieżowym wdrożony do produkcji seryjnej. Był to jeden z najlepszych produktów w tamtych czasach w Europie, co potwierdzały wielokrotne zwycięstwa w testach zagranicznych czasopism.

W 1990 roku rozpoczęła się produkcja magnetowidu VHS MVD-101 oraz tunera do odbioru telewizji satelitarnej.

Lata 90. to dla Diory walka o przetrwanie. Zwolnienia, coraz mniejsza liczba pracowników. W 1999 roku załoga Diory liczyła 200 osób (dla porównania w 1985 roku było to ponad 6600 osób). 2 stycznia 2001 roku postanowieniem Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie została ogłoszona upadłość Diory, a 27 września 2006 roku zostało ukończone postępowanie upadłościowe.

Ciekawostką jest, że nazwa Diora nie funkcjonowała od początku działania zakładów. Pierwszą nazwą była Państwowa Fabryka Odbiorników Radiowych (PFOR) w Dzierżoniowie. Kolejne nazwy to DZWUR, czyli Dolnośląskie Zakłady Wytwórcze Urządzeń Radiowych, T-6, aż w końcu została Diorą. Diora to anagram wyrazu radio.

Choć Diora przestała istnieć na początku XXI wieku, to jej duch jest wciąż obecny w Dzierżoniowie. W mieście od 2018 roku można przejść "Trakt Diory", czyli trasę turystyczną, która jest też ścieżką edukacyjną ukazującą dziedzictwo Diory. W Muzeum Miejskim Dzierżoniowa znajduje się wystawa poświęcona Zakładom Radiowym Diora. W byłej portierni, jedynym zachowanym budynku zakładów, działała kawiarnia. Na ul. Diorowskiej powstał też mural upamiętniający przedsiębiorstwo. Jego autorami są Roman Mrozowski i Maciej Cichosz.

Zebraliśmy zdjęcia, na których zobaczycie dzierżoniowską Diorę i reklamy zakładów.